Viski kültürünün derinlerine bir yolculuk yaparak viskinin 13 tonu ve hangi şartlar altında üretildiğini keşfediyoruz.
Tek Malt (Single Malt) Viski
Single Malt olarak aşina olduğumuz bu viski çeşidinde tek maltlanmış arpa kullanılarak üretimin tamamı tek bir damıtın evinde tamamlanır. Viskinin kalitesini ise üretim sonrası kullanılan fıçı ve bekleme süresi belirler. Örneğin, İskoçya’da kanunen viski meşe fıçılarda en az üç yıl bekletilmelidir. Dünyada tüketilen viskilerin çoğu harman viskilerdir, bu yüzden tek malt viskilerin bir hayli müdavimi vardır. Viskinin 13 tonu olan Single Malt’ı ortaya çıkarır.
- Siyahın Bin Bir Tonu
- Viski Kültürü: Yemekte Viski… Ama Nasıl?
- Viski Kültürü: Viski Nasıl İçilir?
- Viski Kültürü: “Yılların Getirdiği: Meşe Fıçısındaki Sanat”
- Burkay Adalığ ile “Maltın Peşinde” Bir İskoçya Yolculuğu
Viski, en basit haliyle tahıl ve suyun karışımıdır; ancak yapımında kullanılan tahıl çeşitleri ve damıtım teknikleri sayesinde çok zengin bir dünyaya sahiptir.
Blended Malt (Malt Harman) Viski
Malt Harman Viski, farklı damıtım tesislerinde üretilmiş iki ya da daha fazla tek malt viskinin harmanlanması ile elde edilir. Bazen iki tek malt viskinin harmanı ortaya çok leziz bir sonuç çıkarabilir.
Blended (Harman) Viski
Viski çeşitleri içinde joker olarak tanımlayabileceğimiz bir viskidir. Neredeyse her çeşit viski birbirleri ile harmanlanabilir. Genellikle malt ve tahıl viskiler kullanılır. Harman oranı değişmekle beraber uygulamada yüzde 40 malt ve yüzde 60 tahıl viskileri tercih edilir.
Single Cask (Tek Fıçı) Viski
Tek fıçıdan şişelenen viskidir. Aynı damıtım evinde dahi farklı tatlar çıkabileceğinden şişelemeyi tek bir fıçı ile sınırlayarak fıçının tadı korunmuş olur.
Tahıl (Grain) Viski
Tahıl viskiler, endüstriyel imbiklerde sürekli damıtım tekniği ile damıtılır. Arpanın yanı sıra mısır veya yulaf gibi diğer tahılları da barındırırlar. Malt viskiler gibi belirgin aromaları yoktur ve sanayi tipi viski olarak tabir edilirler.
Cask Strength (Fıçı Gücü)
Bu viski su ile seyreltilmeden fıçıdan çıktığı gibi şişelenir.
Amerikan Viskisi
İlk akla gelen Burbon viskilerdir. Üretiminde en az yüzde 51 oranında mısır ve kalanında arpa, çavdar ve buğday kullanılır. Olgunlaştırma döneminde yeni ve içi yakılmış fıçılar tercih edilir. Burbon, hafif tatlı bir viski olup yumuşak baharatlar, odunsu aroma ve karamel veya vanilya notalara sahiptir.
Çavdar Viskisi, Amerika’da oldukça popüler bir çeşittir. Üretiminde en az yüzde 51 oranında çavdar ve kalanında arpa ile mısır kullanılır. Aynı Burbon gibi, daha önce kullanılmamış fıçılarda dinlendirilir. Çavdarın kendine has baharatımsı tadı nedeniyle baharatlı, bitter ve kuru notalar içerir.
Son olarak Tennessee Viskisi’nden bahsetmeliyiz. Her ne kadar üretim süreçleri Burbon Viskisi ile benzese de sakın bu viskiye Burbon deme gafletine düşmeyin. Özellikle de Tennesse’deyseniz. Üretiminde yüzde 51 oranında mısır kullanılır. Tennesse viskisini diğer viskilerden ayıran en önemli özelliği, kömür filtrasyonundan geçirilmesidir.
Kanada Viskisi
Amerika’ya komşu bu ülkenin viskileri genellikle Burbon gibi mısır bakımından zengindir. Olgunlaştırma süresi üç senedir, ancak bu durum kanunen bağlayıcı değildir. Bu nedenle Kanada viskisi Amerikan viskileri ile karşılaştırıldığında daha hafif ve nispeten düşük aromalıdır. Eğer Kanada’daysanız barmenden “rye” isteyin, ülkede viski için yaygın olarak bu terim kullanılır.
Irish (İrlanda) Viski
Sadece İrlanda ve Kuzey İrlanda’da üretilir. İrlanda viskisinin en önemli özelliği, üç defa damıtılmasıdır. Bu nedenle içerken is kokusu hissedilmez. Meşe fıçılarda üç yıl dinlendirildikten sonra şişelenir. Scoth viskiye nazaran daha hafif tat ve kokuya sahiptir. İçimi yumuşaktır.
Scotch (İskoç) Viski
Scotch viski, malttan (maltlı arpa) veya tahıldan (mısır veya buğday) yapılır. İskoçya’da viski yapımı oldukça ciddiye alınır. Bir viskiye Scotch viski denebilmesi için İskoçya’da üretilmiş olması, alkol oranının minimum yüzde 40 düzeyinde olması ve meşe fıçılarda en az 3 yıl süreyle olgunlaşması gereklidir.
Japon Viskisi
Viski sektörünün yeni oyuncusu Japonya, aslında Scotch viskisini taklit ederek işe başlamıştır. Üretimden olgunlaştırmaya kadar Scotch viski aşamalarının aynısını tatbik eder. Her ne kadar viski üretimine 1920’lerde başlansa da, 2000’li yıllardan itibaren dünya genelinde adından söz edilir olmuştur. Tek malt üretim viskiler olmalarına rağmen Japon viskileri özellikle Harman viskilerde oldukça iddialıdır.
