Geçmişten günümüze Türkiye’yi temsil eden Cumhurbaşkanları’nın adeta sembol haline gelmiş makam araçlarını mercek altına alıyoruz. 1923’ten günümüze, Türkiye Cumuhuriyeti’nin ilk 101 yılında üzerine en fazla konuştuğumuz lider otomobilleri yakından tanıyalım.
Cadillac 80 Series: Atatürk’ün otomobillerinden biri!
Otomobiller, kuşkusuz tarihin sessiz tanıklarından. Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk dönemlerinde de bu böyleydi. 1923’te kurulan Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk’ün emrinde birden fazla otomobil yer alıyordu. Bunlardan en fazla bilineni ise Atatürk’e özel olarak üretilen, 1936 model V12 motorlu Cadillac 80 Series idi. Kurucusu olduğu İş Bankası tarafından Atatürk’e bağışlanan ve ölümüne kadar makam aracı olarak kullanılan Cadillac 80 Series, 1959 yılında Anıtkabir’e bağışlandı. Günümüzde Anıtkabir’in 23 Nisan kulesinde sergilenen otomobilin saati saat 9’u 5 geçeyi gösteriyor.
Lincoln K Series: Atatürk’ün zırhlısı!
Atatürk’ün tören ve makam aracı olarak kullandığı iki adet 1934 model Lincoln K Series bulunuyordu. Siyah renkli, 4 kapılı ve tek parça düz tip ön camlı bu otomobil 1935 yılında Cumhurbaşkanlığı tarafından Atatürk’e tahsis edilmişti. Dönemi için zırhlı olan Lincoln K Series, Atatürk’ün vefatından sonra da Cumhurbaşkanları tarafından kullanıldı. 1963 yılında Anıtkabir’de sergilenmeye başlanan otomobiller günümüzde de ziyaretçilerin yoğun ilgisine maruz kalıyor.
Mercedes-Benz 600 Pullman: 4 farklı Cumhurbaşkanı kullandı!
Fahri Korutürk’ten başlayarak, Kenan Evren, Turgut Özal ve Süleyman Demirel tarafından makam aracı olarak kullanılan 1977 model Mercedes-Benz 600 Pullman, üretildiği 1963-1981 yılları arasında dünyanın en pahalı ve lüks otomobillerinin başında geliyordu. Standart, uzun ve Landaulet adındaki, arka tavan kısmının katlanarak açılabildiği versiyonlarından toplam 2.677 adet üretildi. Cumhurbaşkanlığı kapsamında Mercedes 600 Pullman ise bugün 15 Temmuz Şehitler Köprüsü adıyla anılan Türkiye Cumhuriyeti dönemindeki ilk boğaz köprüsünü (Boğaziçi Köprüsü) geçen ilk otomobil olma unvanını taşıyor. Arka koltukları kadife, ön koltukları deri olan, limuzin formatındaki S 600 Pullman, 6 kişilik oturma alanına sahipti.
Cadillac de Series 62 Convertible: Heybetli ve üstü açık!
Cemal Gürsel tarafından kullanılmaya başlanan, yıllar sonra Süleyman Demirel ve ardından Abdullah Gül tarafından geçit törenlerinde arz-ı endam eden 1957 model Cadillac 62 Series Convertible, Türkiye Cumhuriyeti tarihindeki en önemli makam araçlarından biriydi. Cemal Gürsel’in, Türkiye’nin pek çok noktasındaki ziyaretlerinde kullanılan otomobil, 1971 yılında Kraliçe Elizabeth’in Ankara sokaklarında halkı selamlaması esnasında kullanılmıştı.
Mercedes-Benz 260 SE: Haydi bir kaset koy da neşelenelim Semra Hanım!
Cumhurbaşkanı Turgut Özal’ın, Fatih Sultan Mehmet Köprüsü açılışıyla eşzamanlı olarak, “Haydi bir kaset koy da neşelenelim Semra Hanım” diyerek “2000’li Yılların Türkiye’si İçin” kayda alınan video, Türkiye popüler siyasi tarihinin simge belgelerinden bir tanesi. Bu videoda Turgut-Semra Özal çifti, W126 kasa olarak bilinen bir Mercedes-Benz 260 SE’de yolculuk ediyorlar.
BMW 750 iL: Mercedes-Benz’in alternatifi oldu!
Bir dönem Cumhurbaşkanlığı envanterine girmiş ve Turgut Özal’ın bizzat kullandığı otomobillerden biri olan BMW 750 iL, yıllar sonra yeniden V12 motorun kullandığı ilk Alman otomobiliydi. Makam otomobil olması nedeniyle siyah renkli ve zırhlı olan BMW 750 iL, makam otomobillerinin değişmez simgelerinden Mercedes-Benz S Serisi’nin en büyük rakibi konumuna bu kombinasyonla gelmişti.
Mercedes-Benz 230.6 Ambulans: Günah keçisi!
Mercedes-Benz’in bir dönem ülkemizde çok sayıda bulunan W114 kasası, Türkiye tarihindeki önemli anlardan birinde görev yaptı. 8. Cumhurbaşkanı Turgut Özal’ın 1993’teki ölümünden bile sorumlu tutulan bu 1970 model otomobil, Çankaya Köşkü’nden hastaneye transfer sırasında yeterli ekipmanı barındırmaması sebebiyle eleştirilmişti. Cumhurbaşkanlığı envanterindeki ambulans tipinde üretilen 230.6’nın arka bölümünde bir sedye ve bir refakatçi koltuğu bulunuyordu.
Cadillac Fleetwood Brougham Limuzin:
Bir dönem Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Envanteri’nde yer alan araçlardan bir diğeri de limuzin formatında ve ayrıca zırhlı olan 1994 model Cadillac Fleetwood Brougham. 7.3 metrelik uzatılmış şasisiyle, Süleyman Demirel dahil, 6 kişiye kadar oturma alanı sunan Cadillac Fleetwood, 7.4 litrelik devasa V8 motoruyla, döneminde Amerikan Başkanları tarafından da kullanıldı.
Mercedes-Benz 500 SEL Limuzin:
Kenan Evren ve Turgut Özal dönemlerinde kullanılan Mercedes-Benz 500 SEL, çok az sayıda bulunan limuzin formatında Cumhurbaşkanlığı kapsamındaki resmi görevlerde kullanıldı. Zırhlı yapısıyla devletin en üst kademesini koruyan heybetli lüks makam arazında 5.0 litrelik bir V8 motor görev yapıyordu.
Lincoln Towncar Limuzin: Bir Amerikan klasiği!
Turgut Özal döneminde, 6.85 metre uzunluğundaki limuzin formatıyla kullanılan 1985 model Lincoln Towncar, Margaret Thatcher gibi liderlerin ağırlanması sırasında da kullanıldı. Zırhlı yapısı sebebiyle çok ağır olan bu özel otomobil, 5.0 litrelik V8 motoruna rağmen yüksek performans yerine konforlu ve güvenli yolculuklara olanak veriyordu.
Mercedes-Benz 600 SEL: Bir kaza sonrası “Susurluk Kasa” olarak anılmaya başlandı!
Otomotiv tarihinin altın çağında üretilen ve yüksek mühendisliğiyle az kalsın “Mercedes-Benz’i İflasa Sürükleyen Otomobil” olarak anılan W140 kasa olan S-Serisi, Türkiye tarihinin pek çok önemli olayındaki karakterlerden biri oldu. Halk arasında yaygın olarak “Susurluk Kasa” olarak bilinen W140 kasa S-Serisi, Balıkesir-Susurluk’ta yaşanan meşhur trafik kazasıyla ortaya çıkan “Derin Devlet” kavramının baş aktörlerinden biriydi. Söz konusu kazada bir 600 SEL, bir kamyonla çarpışınca, içinde yer alan yolcuların kimlikleri açığa çıkmış ve büyük tartışmalar ve davalar ardından gelmişti. Mercedes-Benz 600 SEL ve makyajlanarak S 600 L adını alan bu serinin farklı örnekleri, Süleyman Demirel ve Ahmet Necdet Sezer’in Cumhurbaşkanlıkları döneminde kullanıldı. Dünyayı yöneten insanların 1 numaralı tercihi olan S-Serisi, 90’lar Türkiye’sinin de sembollerinden biri olarak hafızalara kazındı.
Devrim: Gerçekleşemeyen hayal!
“Türkiye Cumhuriyeti’nin İlk Yerli Otomobili” olma hedefiyle yola çıkan ancak 3’üncü Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel’in huzuruna çıkarılırken yaşadığı talihsizlikler sonucu seri üretime geçemeyen Devrim, 100 yıllık ülkemiz tarihindeki simge otomobillerin başında geliyor. Cemal Gürsel’e takdimi sırasında benzini biten Devrim, Cumhurbaşkanı’nın “Garp kafasıyla otomobil yaptık ama şark kafasıyla benzin koymayı unuttuk” sözleriyle ertesi günün manşetlerine çıkmıştı.
1961 yılında, Eskişehir’deki bir atölyede, 130 günlük bir süreçte, sıfırdan inşa edilen prototiplerden biri siyah diğeri krem rengindeydi. 4.5 metre uzunluğundaki Devrim, çift farı sayesinde karanlık yollarda daha fazla aydınlatma kabiliyeti sunabilecekti. 2.0 litrelik karbüratörlü motorun ise 50 ile 70 beygir arasında bir güç üretebileceği belirtiliyordu. Ne yazık ki Devrim’in gazete manşetlerinde “Devrim 100 metre gitti ve durdu” başlıklarıyla tanınması sadece o günün mühendislerinde değil, kendilerinden sonra gelen birçok girişimcide de motivasyon kaybına yol açarak ülkemiz açısından çok önemli bir kırılım noktası oldu.
Mercedes-Maybach S 600 Guard: 250 km/s’ye kadar çıkabiliyor!
Bir dönem alt markalarıyla satış ve pazarlamaya odaklanan Mercedes-Benz, en üst seviyedeki konfor ve lükse odaklandığı markasını Mercedes-Maybach olarak adlandırdı. Bu dönemde Türkiye Cumhuriyeti 12. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın kullanımı için alınan Mercedes-Maybach S 600 Guard, dünyanın en korunaklı fabrika çıkışlı zırhlı otomobili olarak anılıyor. 6.0 litrelik çift turbo beslemeli V12 motoruyla 530 beygir güç ve 830 Nm tork üreten Mercedes-Maybach S 600 Guard, üst düzey zırhlı korumasının getirdiği ek ağırlık ile yaklaşık 4.7 ton. 5.5 metrelik uzunluğu ve devasa ağırlığına rağmen 250 km/s maksimum hıza çıkabiliyor.
TOGG T10X: İlk elektrikli makam otomobili
Türkiye’nin Otomobili Girişim Grubu kısaltması anlamını taşıyan TOGG, ilk seri üretim modeli olan T10X’in ilk teslimatını Cumhurbaşkanı’na 3 Nisan 2023 günü yaptı. Tamamen elektrikli olan Togg T10X, tek ya da çift motor tercihine göre arkadan itişli veya dört tekerlekten çekişli aktarmaya sahip.
