Ömer Kavur filmleri, “Zamanın Labirentinde: Bir Ömer Kavur Retrospektifi” seçkisiyle MUBI’de sinema severlerle buluşuyor.
18 Haziran’da sinemamızın usta yönetmeni Ömer Kavur’un 79. doğum gününü kutluyoruz. Refik Halit Karay’ın Yatık Emine’sini aynı adla 1974’te beyazperdeye uyarlayarak sinema yolculuğuna başlayan Kavur, Türk sinemasının edebiyatla en çok ilişkisi olan yönetmenlerinden biriydi. Füruzan’ın “Ah Güzel İstanbul” öyküsü, Yusuf Atılgan’ın Anayurt Oteli ve Orhan Pamuk’un Gizli Yüz’ü Kavur’un sinemaya uyarladığı edebi eserlerden ilk akla gelenler. Kavur, yolculukların, insanın zaman karşısındaki yenilgisinin, tenha kasabaların, yalnızlığın, kendini aramanın beyazperdedeki en büyük şairlerinden biriydi.
İçe dönerek derinleşen üslubuyla pek çok kez bir romancının tavrını anımsatan Kavur, kendi sinemasını şöyle anlatıyordu: “Yalnızlık, iletişimsizlik, yolculuk –ki bu hem fiziksel hem içsel yolculuk anlamını taşır– temaları üzerinde daha fazla yoğunlaştığım söylenebilir. Zaman kavramına bakışımı farklı noktalara ve farklı bir algılayış biçimine çekmeye çalıştığımı söyleyebilirim.” Öyle ki, Kavur’un filmlerinde zamanın doğrusal döngüsü kimi zaman kırılır ve filmlerin soyut yapısına karışır. Zamanın böyle kırılarak işlendiğini, saat ustası Kerem’in bir saat kulesini tamir etmek için yolculuğa çıktığı “Akrebin Yolculuğu” filminde görürüz. MUBI’nin bu ayki seçkisinde yer alan “Kırık Bir Aşk Hikâyesi”nde ise final sekansıyla başlar film. “Gizli Yüz”de –Kavur’un “Tutkulu bir aşk hikâyesinin, Doğu masalı üslubu ile anlatılmaya çalışıldığını söyleyebilirim” dediği filminde– “Ancak bir saatçinin yüzü bu kadar tuhaf ve şaşırtıcı olabilir,” der âşık kadın. Bir arayış hikâyesini anlatan bu filmde, duvarlarında saat sarkaçlarının sallandığı sahneler görürüz.
“Kırık Bir Aşk Hikâyesi” ya da “Gizli Yüz”de olduğu gibi kırık aşklar, yolculuklar, yalnızlık ve iletişimsizliklerle dolu insanların hikâyelerini anlatan Kavur filmleri, haziran ve temmuz aylarında “Zamanın Labirentinde: Bir Ömer Kavur Retrospektifi” seçkisiyle MUBI’de sinema severlerle buluşacak. “Anayurt Oteli” ve “Gizli Yüz”ün de dahil olduğu beş filmle Kavur filmlerinde bir zaman yolculuğuna çıkılacak.
“Yusuf ile Kenan” (1979)
Ömer Kavur’un sosyal gerçekçi bir dille çektiği ilk dönem filmlerinden “Yusuf ile Kenan”, Türkiye’nin yakın tarihindeki en bunalımlı dönemi olan 1980 Darbesi’nin arifesini ince detaylarla sergilerken sokak çocuklarının yaşamını da gerçekçi bir dille gözler önüne seriyor. 1980’de Milano Film Festivali’nde büyük ödülü kazanarak sinemamızın o dönemde yurtdışındaki sayılı başarılarından birisini elde eden “Yusuf ile Kenan”, 7 Haziran’dan itibaren gösterilecek.
“Kırık Bir Aşk Hikâyesi” (1981)
Sinema tarihimizin en realist aşk hikâyelerinden biri olan “Kırık Bir Aşk Hikâyesi”, Kadir İnanır, Hümeyra ve Kamran Usluer gibi usta isimlerle bir klasik. Selim İleri’nin senaryosunu yazdığı, Yeşilçam’daki klişelerden uzak aşk filmleri arasında gösterilen film, sahil kasabasındaki insansız çekimlerle de özgünlüğünü ispatlıyor.
“Anayurt Oteli” (1987)
“Anayurt Oteli”, Kavur’un filmografisinde daha bireysel konuları ele aldığı, insanın psikolojik boyutunu derinlikli işlediği döneme denk düşüyor. Otel kâtibi Zebercet’in ve küçük bir taşra kasabasında bulunan Anayurt Oteli’nin hikâyesine odaklanan film, yarattığı karanlık atmosfer, bulanıklaşan hikâye örgüsü ve 1980’lerin Türkiye’sini yansıtan öğelerin yerleştirilmesiyle sinemamızın en beğenilen filmlerinden biri. Zebercet Gezgin’i canlandıran Macit Koper’e 20 yıldır kesmediği bıyığını kestiren, Şahika Tekand’ın “gecikmeli Ankara treniyle gelen kadın”ını hafızalara kazımayı başaran “Anayurt Oteli”, 30 Haziran’da MUBI’de.
“Gece Yolculuğu” (1987)
Ömer Kavur’a 25. Antalya Film Şenliği’nde En İyi Yönetmen ödülünü getiren “Gece Yolculuğu”, başlamak üzere olduğu yeni filmi için mekân arayan ve sonrasında filmi çekmekten vazgeçerek terk edilmiş bir kasabada tek başına kalmayı tercih eden Ali’nin öyküsünü beyazperdeye yansıtıyor.
“Gizli Yüz” (1991)
Orhan Pamuk’un unutulmaz romanı Kara Kitap’ın bir pavyon fotoğrafçısını anlatan “Karlı Gecenin Aşk Hikâyeleri” bölümünden uyarlanan “Gizli Yüz”, Zuhal Olcay, Fikret Kuşkan ve Rutkay Aziz’li usta oyuncu kadrosuyla Türk sinemasının unutulmaz filmlerinden biri. “Şehirler Şehri”, “Ölüler Şehri”, “Garipler Şehri” ve “Kalpler Şehri”nden oluşan dört bölüme ayrılan film için Ömer Kavur, “Tutkulu bir aşk hikâyesinin Doğu masalı üslubu ile anlatılmaya çalışıldığını söyleyebilirim,” diyerek anlatıyor.
