Müziği hakkıyla dinlemek için kulaklarımızı eğitmek yeterli mi?
Magic Johnson, Frank Sinatra ya da Murakami… Bütün bu efsanevi isimlerin aslında tek bir bağımlılığı var: Kaliteli ses. Hayır yanlış okumadınız, müzik dinlemekten bahsetmiyoruz. Bu isimler müziği sadece hobi olarak dinlemekten öte, sesin kendisinden etkilenen, kalitesiyle motive olan ve ses aygıtlarına bağımlı istisnai dinleyici türünün temsilcilerinden sadece birkaçı.
Müzik dinleyicisinin ordinaryüsü kabul edilen odyofiller, bunun için ekstra bir eğitim almıyor belki ama bir eğitimden geçtikleri kesin. Müziğin hissettirdiği duyguların ötesinde bir mühendis gibi sesin kalitesini tartmak ve Miles Davis’in sololarının arasına yerleştirdiği nefesleri duymak için sadece kulak yeterli gelmiyor. Kalp kası ve eğitimli bir kulaktan da öte ses dünyasına dair bilgi ve yatırım gerekiyor. Odyofiller işte bu noktada bir parolaya sahip: Hi-Fi. Türkçede Yüksek Sadakat anlamına gelen terim, müzik grubundan ziyade bu ayrıcalıklı dinleyici kitlesi arasında çok daha büyük bir anlama sahip. Sesin kayıt aşamasındaki orijinal halini birebir yansıtmayı hedefleyen Hi-Fi ürünler odyofiller için de bir bağımlılık.
İyi kaydedilmiş bir parçanın yarattığı his, kuşkusuz dinlediğiniz ortamla da paralel. Dışardaki sesi ayıramayan bir kulaklıkla isterseniz Jim Hall dinleyin, fark etmeyecektir. Oysa normalde önyargılı olduğunuz bir müzik tarzını bile sırf iyi bir sistemde dinlediğiniz için sevmeniz mümkün. Dinlediğiniz sesin orijinal kayıt performansına en yakın şekilde yeniden üretilmesini amaçlayan Hi-Fi sistemler odyofil terminolojisinin de temelini oluşturuyor. Buradaki asıl amaç, en az ses kaybına yol açmak. Bir düşünün, Ella Fitzgerald o muhteşem sesiyle “Ev’ry Time We Say Goodbye” parçasını söylüyor ve siz her sekansta sesinin titreşimini bile neredeyse gözle görülür bir şekilde izleyebiliyorsunuz.
İyi bir ses sistemiyle, akor, melodi, icracının sesinden öte bütün bunların hepsini kapsayan koskoca bir işitsel dünyanın kapıları aralamak mümkün. Kişisel deneyiminizi en üst noktaya çıkarmak kuşkusuz biraz çaba ve bütçe gerektiriyor. Çok detaya girmeden, uzmanların önerisiyle ilerlemek isterseniz seçeceğiniz ürünlerde Hi-Fi etiketine dikkat etmeniz tavsiye edilir. Ancak olmazsa olmaz bazı ürünler olduğunu kabul edelim.
Eğer evde sadece kendinize ait bir müzik alanı yaratmak istiyorsanız herhangi bir cihaz almadan önce odanın ölçülerini, zemin, aydınlık, sıcaklık, nem gibi kriterlerini hesaba katmanızda yarar var. Alanın genişliğinin hoparlörün büyüklüğüne, nem oranının ekipmanlara etkisini unutmamak gerekiyor.
İyi bir ses sisteminin olmazsa olmazının iyi hoparlörler olduğu bilinen bir gerçek. Ancak burada seçenek bol. Dilerseniz amplifikatörü dahilinde bir aktif hoparlörlü sistem kurabilir ya da pasif hoparlör ve Hi-Fi amfi eklentili daha kişiselleştirilmiş bir sisteme yönelebilirsiniz. Alanı geniş bir odada ses sistemi kuruyor ve hoparlörlerin yeterli olmayacağını düşünüyorsanız bir subwooferla desteklemekte yarar var.
Ampfilikatör ve Hi-Fi hoparlör modelleri arasında bir seçim yaptıktan sonra ise dijital-analog dönüştürücüler olan DAC seçimine odaklanabilirsiniz. DAC, müziği dinleyeceğiniz odanın akustiğine uygun seçildiğinde daha temiz ve doğal ses elde etmenizi sağlayacaktır. Eğer çoklu ortamlar için de uygun bir müzik otomasyon sistemine yatırım yaptıysanız da ilave bir DAC ünitesinin her zaman daha kaliteli bir ses vereceğine emin olun.
Bütün bunların haricinde bir odyofilin olmazsa olmazı iyi bir kulaklık. Zira odyofil terimi bile çıkmadan önce amfiye direkt bağladıkları kulaklıklarla müziği dinleyenlerin farklı bir deneyim formatı geliştirdikleri belli oluyordu. Bugün geldiğimiz teknolojide neredeyse dış sesi sıfırlayan, orijinal kayda yüzde 100’e yakın oranda yansıtan kulaklıklar mevcut. Üç boyutlu ses kalitesine sahip, çoğunlukla kulak üstü tercih edilen bu kulaklıklar ses alan genişliği ile âdeta stüdyodaki kayıt aşamasına tanık eden cinsten. Elbette standart bir kulaklıktan bir hayli pahalı. Ama B. B. King ve Mark Knopfler’la aynı stüdyoda olmanın keyfini başka ne verebilir ki?
