1952’den bu yana kraliyet tahtında olan İngiltere Kraliçesi II. Elizabeth hayata gözlerini yumdu.
Kraliçe Mary, 21 Nisan 1926’da günlüğüne şu satırları yazmıştı: “Güzel bir teni ve tatlı sarı saçları var.” Londra’nın Mayfair semtindeki bir dairede doğan bu tatlı sarı saçlı bebek, Elizabeth Alexandra Mary Windsor, yani Kraliçe II. Elizabeth’ten başkası değildi. Birleşik Krallık tahtında en uzun süre kalan monarkın yaşamı sarayda yahut bir malikânede değil, Mayfair’de başlamıştı. Hatta çekingen yapısı ve kekemeliğiyle tanınan babası Kral George o vakitler tahtın birinci varisi değildi. İlk yaşlarında taht, Elizabeth’in kaderindeymiş görünüyordu. Ne var ki, Elizabeth’in doğumundan yaklaşık on sene sonra Kral Edward VIII’in tahttan feragat etmesiyle babası Kral George VI. 1937’de Birleşik Krallık tahtının yeni sahibi olmuştu. Böylece, Elizabeth’i bir kraliçe yapacak olan yolda ilk kapı açılmış oldu. 1952’de görevi babasından devralan Kraliçe II. Elizabeth, İngiltere’nin en uzun süre tahta kalan monarkı olacaktı. Ta ki, takvim 8 Eylül 2022’yi gösterip hayata gözlerini yumana kadar. Başka bir deyişle, Londra Köprüsü yıkılana kadar.
Babası York Dükü Prens Albert, yani Kral George VI., tahta geçtikten sonra tahtın muhtemel varisi olarak Elizabeth’in de eğitimleri başlamıştı. Dönemin meşhur hocalarından Henry Marten’dan dersler alan Elizabeth, derin anayasa ve hukuk bilgisini bu dönemlerde edinmişti. Babası Kral George VI., devlet yazışmalarını kızının yanında hazırlarken annesi ise klasik edebi eserleri okumaya ve tıpkı büyükannesi Kraliçe Victoria gibi günlük tutmaya da teşvik ediyordu, ki Kraliçe II. Elizabeth tıpkı büyükannesi gibi ömrünün sonuna dek günlük tutacaktı.
Kral George VI., ailesiyle birlikte olduğu vakitlerde kızını yanına oturtur ve devlet yazışmalarını birlikte gözden geçirirlerdi. Bu eğitimlere binaen tahttaki 40. yılının sonlarına doğru şunları söyleyecekti Kraliçe: “En nihayetinde eğitimin yapılan pek çok şeyin bir göstergesi olduğuna dair bir his var içimde. (…) Doğru şekilde eğitilirseniz pek çok şey yapabilirsiniz, umuyorum ki ben de öyle yapmışımdır.” 70 senelik hükümdarlığında 15 başbakanla çalışan Kraliçe’ye, başbakanlardan gelen çeşitli yorumlar ise şöyle:
“Dışişleri konusunda da bir yabancı liderle sorun yaşasak ‘Onun babasını bilirdim’ veya ‘Onu yıllardır tanıyorum’ derdi. Her zaman verecek bilgece bir tavsiyesi vardı.”
Sir John Major
“Bugüne kadar tanıştığım tüm liderler ve tüm devlet başkanları içinde Kraliçe 2. Elizabeth en etkileyicisiydi.”
Theresa May
Ajandası muhtemelen acımasızca yoğundu fakat bunu bir kere bile bizlere hissettirmeden on binlerce etkinliğe, yüzünde gülümsemesi, sıcaklığı ve mizah duygusuyla katıldı.”
Boris Johnson
Genç Elizabeth’in ajandasına devlet yönetimiyle birlikte binicilik de girmiş, Kraliçe’nin en büyük tutkularından olan binicilik ve at yetiştiriciliği tutkusu da genç yaşlarında başlamıştı (aslına bakılırsa at yetiştiriciliği, Kraliyet içerisinde I. Elizabeth’e kadar uzanan bir gelenekti). At sırtındaki derslerine henüz üç yaşındayken başlayan Elizabeth, 12 yaşına geldiğinde Londra’daki Horse Guards Geçit Töreni’nde 1.400 askere liderlik edecek şekilde yan eyerde ustalaşmıştı. Kraliçe’nin at üstündeki en bilinen anılarından biri ise 1981’deki bir geçit töreni sırasında uğradığı suikast saldırısıydı. Kraliçe kısrağı Burmesi’nin üzerindeyken kendisine doğru ateş edilen kurusıkı kurşunlarıyla kısrak ürkmüş, korumalar suikastçıyı etkisiz hale getirirken Kraliçe sessizce atını ürken atını okşayıp sakinleştirmişti.
Erkek egemen dünya siyasetinde güçlü bir kadın figürü olarak bir asırdan fazla hükümdarlık yapan Kraliçe II. Elizabeth’in tutkularından biri moda değildi belki de, fakat asil ve şık tarzı her zaman konuşulur olmuştu. Moda alanında araştırmalar yapan Hazel Clark, Kraliçe’nin giyiminin güven verdiğini ve bir tutarlılığı simgelediğini söylüyordu. Onu, II. Dünya Savaşı’nın ardından gelen prensesliğinin ilk yıllarında bel kısmı oturan, sade ve şık takımlar içerisinde görüyorduk. 1947’de Edinburgh Dükü Philip Mountbatten ile evlenen Elizabeth, halkının savaş sonrası yaşadığı ekonomik buhranlara duyarlılık göstererek gelinliğini biriktirdiği kuponlarla aldığı tül, şifon ve ipekle diktirmişti. Bu zarif, incilerle süslü kraliyet gelinliği bir Norman Hartnell tasarımıydı. Hartnell, sonraları da Kraliçe için kıyafetler tasarlayacaktı. Yaşamı boyunca defalarca Vogue’a konu olan Kraliçe, İngiliz asaletine öykünen pek çok kadının da moda ikonu oldu.
Kraliçe’nin İkonik Görünümleri
“Londra Köprüsü Yıkıldı”
70 sene tahtta kalan Kraliçe II. Elizabeth, İngiltere’nin en uzun süre hüküm sürmüş monarkı olarak tarihe geçti. Ne Kraliçe’nin bir asra yaklaşan ömrünü ne de Elizabeth tahtayken olup bitenleri cümlelere sığdırmak mümkün değil. Yine de denilebilir ki, dünyanın en güçlü kadın figürlerinden biri 96 yaşında Balmoral’da hayata gözlerini yumdu. Kraliçe’nin ölümü Başbakan Liz Truss’a, “Londra Köprüsü yıkıldı.” koduyla duyuruldu (1952’de vefat eden Kral George içinse “Hyde Park Corner” kodu kullanılmıştı). Bu kod, Kraliçe’nin cenaze işlemlerinin yürütüleceği operasyonun da ismi. Ülkeyi 12 günlük bir cenaze töreni süreci bekliyor, Kraliçe’nin ölüm ilanı Buckingham Sarayı’nın kapısına asıldı, ölüm haberi BBC’de siren sesleriyle duyuruldu ve yayın organının tüm logoları siyah renge büründü. En uzun taht sırası bekleyen Prens Charles ise, ülkenin yeni kralı oldu.
Kraliçe’nin cenaze töreninin ölümünün dördüncü gününde Buckingham Sarayı’nda iki ayrı geçit töreniyle düzenlenmesi bekleniyor, törene ise dünyanın dört bir yanından iki bin kişilik bir protokolün katılacağı tahmin ediliyor. Kraliçe’nin cenazesi Westminster Hall’da 4 gün boyunca sergilenecek, 9. gününde ise geçtiğimiz sene ölen eşi Edinburgh Dükü Prens Philip ve babası Kral VI. George’un yanına defnedilecek. Ülkede 12 günlük resmi yas ilan edildi.
Kraliçe, tahta geçişinin 30. yılında şunları söylemişti: “21 yaşındayken, hayatımı halkımızın hizmetine adadım ve Tanrı’dan bana yardımcı olmasını istedim. Bu sözü henüz çok genç ve tecrübesizken vermiş olabilirim, ama tek bir kelimesinden bile pişman olmadım.”*
*BBC Türkçe
