Pera Müzesi’nde Yunan Film Günleri

Yunanistan sinemasının auteur yönetmenlerinin filmleri “Yunan Film Günleri” seçkisiyle 7-12 Haziran tarihleri arasında Pera Müzesi’nde.

Yunanistan’dan EMEIS Kültür Kolektifi ile Türkiye’den istos film ve istos yayın işbirliğiyle düzenlenen “Yunan Film Günleri” 7-12 Haziran tarihleri arasında Pera Müzesi Oditoryumu’nda sinema severlerle bir araya geliyor. Yaklaşık bir hafta boyunca sürecek programda Yunanistan sinemasının auteur yönetmenlerinin 1960’lardan 1980’lere uzanan bir zaman diliminde ürettikleri filmler gösterilecek. Program kara komediden yol filmine, dramdan bilimkurguya 17 filmlik zengin bir seçkiden oluşuyor. “Yunan Film Günleri”nin konuklarından biri de “Büyük İskender”, “1936 Günleri” filmlerinin yanı sıra Yeşim Ustaoğlu’nun “Bulutları Beklerken” filminin senaristi olarak tanıdığımız Petros Markaris olacak. Bu 17 filmlik seçkinin içerisinden seçtiğimiz 5 film ise şöyle:

“Evdokia”, Alexis Damianos (1971)

Atina, 1971. Askeri cuntanın çalkantılı yıllarında genç bir çavuş olan Yorgos Baskos, bir meyhanede tanıştığı seks işçisi Evdokia’nın neşesi ve güzelliğine vurulur. Kısa bir süre içerisinde evlenen çiftin hayatları sınıfsal farklılıklar, toplumsal kurallar ve küçük hesaplar içinde boğulmaya başlar. Aşkları gittikçe artan şiddet ve zorbalıkla kaplanırken basit görünen bu aşk hikâyesi cuntanın gölgesinde antik bir trajediye dönüşür. Alexis Damianos’un Yeni Yunan Sineması’nın ilk örneklerinden sayılan film, 1986’da Yunan Film Eleştirmenleri Derneği tarafından “Tüm zamanların en iyi Yunan filmi” seçilmişti. Düşük bir bütçeyle ve amatör oyuncularla çekilmiş “Evdokia”, kahramanların iç mücadelesini ve arzu ile değerlerin çatışmasını gerçekçi bir anlatımla perdeye taşırken güçlü temposu ve sağlam kurgusuyla da beğeni topluyor.

“Zorba Yannis”, Tonia Marketaki (1973)

Atina’da ıssız bir sokakta gece yarısı. Genç bir kadın gölgelerin içine gizlenmiş bir yabancı tarafından bıçaklanarak öldürülür. Suçlu olduğu iddia edilen Yannis Zahos, kadınları öldürmeyi hayal eden, akli dengesi yerinde olmayan genç bir erkektir. Bu genç erkek, kadın öldürmenin kendisine güç verdiğine ve erkekliğini pekiştirdiğine inanır. Tutuklandıktan sonra cinayeti işlediğini hemen itiraf etse de, ifadesi tutarsız ve yetersiz kalacaktır. Tonia Marketaki’nin modern Yunan sinemasında bir dönüm noktası olan bu ilk filmi gerçek bir cinayete dayanıyor. Yönetmen, suça odaklanmak yerine kadınların toplumsal baskı altında nasıl ezildiğini anlatarak zamanın çok ötesinde bir feminist bakış açısı getiriyor.

“Çılgınlık”, Giorgos Panousopoulos (1985)

Çok uluslu bir bilişim şirketinde program analisti olarak çalışan 30 yaşındaki Zoi, aynı zamanda evli ve iki çocuk annesidir. Öte yandan ABD’de özel bir eğitim programına seçilen tek kadın olduğunu yeni öğrenmiştir. Zekâsıyla böylesi bir başarıya ulaşmış Zoi’nin bilmediği bir şey vardır; anılarının ve ilkel içgüdülerinin, bilinçaltını, işini ve tüm kimliğini kontrolü dışında nasıl etkilediğidir. Giorgos Panousopoulos’un yazıp yönettiği “Çılgınlık”, Euripide oyunu “Bakkhalar” ile açıkça bir diyalog kurarak tragedyayı modern bir bakışla yeniden yaratıyor. Berlin Film Festivali’nde Altın Ayı ödülü için yarışmış “Çılgınlık”, seyircisini Dionysos’un müziği ve başkaldırısına çağıran müzikleri ile baştan çıkarıcı bir film.

“Taştan Yıllar”, Pantelis Voulgaris (1985)

Cunta yıllarında geçen başka bir aşk hikâyesine ev sahipliği yapan “Taştan Yıllar”, 20’li yaşların başında âşık olan Eleni ve Babis’in öyküsünü anlatıyor. Tanışmalarından kısa bir süre sonra Babis yasadışı faaliyetten tutuklanarak uzun süreli bir hapis cezasına çarptırılır. Eleni de arandığını için Atina’ya kaçarak orada yaşamaya başlar. 1966 yılı sonlarında Babis serbest bırakılınca kavuşan âşıklar ilk defa birlikte olurlar. Hamile kalan Eleni, bir şekilde yakalanarak Averof hapishanesine gönderilir. Çocuğunu hapishanede ve cunta yüzünden hapse atılmış siyasi mahkumlarla birlikte büyütür. Kuşağının önde gelen auteur yönetmenlerinden Pantelis Voulgaris’in gerçek bir olaydan yola çıkarak yazıp yönettiği “Taştan Yıllar”, aşka ve özgürlüğe olduğu kadar birbirlerine de hasret kalmış iki sıradan insan hakkında büyüleyici bir hikâye.