Müzik tarihinin en başarılı buluşmalarından ABBA’nın hikayesini keşfediyoruz.
Geniş paçalı swedesk pantolonlar, kocaman ve grotesk yakalı gömlekler, rüzgâra kapılmışçasına dalgalanan sarı saçlar; ikisi kadın, ikisi erkek sahnede cıvıl cıvıl dört insan… Şarkıları kadar imajları da o kadar hafızalara kazınmıştı ki, bu tarifi verdikten sonra kimi anlattığınızı herkes anlardı. Agnetha Foltskog ve Bjorn Ulvaeus çifti ile Benny Andersson ve Anni-Frid Synni-Lyngstad çiftinden oluşan ABBA, “Waterloo” şarkısı ile Eurovision’da birinci olduğunu dün gibi hatırlıyorum.
Başarılarının en önemli sırlarından biri imajdı. Özellikle Björn’ün elindeki enteresan gitar, onları çok havalı gösteriyordu. İki kadın ortada, erkekler kenarda duruyordu, isimleri gibi duruşları da simetrikti. Ama imaja önem atfederken müziklerini de es geçmeyelim. Topluluk öylesine güçlü çıkışlar yapmıştı ki, sonradan sayısız hit şarkıya imza atmışlardı.
Onları yılların ardından yeniden anmamıza vesile olan şey ise geçtiğimiz günlerde İsveç Kralı Carl 16. Gustaf’ın, ABBA üyelerine şövalyelik unvanı vermesi. Bu ödül İsveç’te en son 50 yıl önce verilmişti. İsveç 1975’te kendi vatandaşlarına kraliyet nişanı vermeyi bırakmış ancak uygulama 2022’de İsveç Parlamentosu tarafından yeniden başlatılmıştı.
Topluluğun hikayesi Björn’ün 1964 yılında elindeki gitarla yaptığı bir folk şarkısıyla başlamıştı. Björn daha o zamanlar kafayı yurtdışı kariyerine takmıştı. Ardından klavyeci Benny dahil oldu. İkili düşe kalka 1974 yılına kadar devam etmişti. Ki arada 1969 yılında bir Eurovision denemesi yapmışlardı. Bu elemelerde şarkıcı Anni-Frid ile tanışmışlar, Anni-Frid ile Benny evlenmişti. Björn ise 1969’da şarkıcı Agnetha ile tanışmış, onu bir çalışmasına geri vokal olarak çağırmıştı. Arada solo çalışmalar yapıyor ama istedikleri başarıyı yakalayamıyorlardı. Bu çalışmalar esnasında henüz adı konmamış ABBA, gayri resmi olarak şekilleniyordu. Derken akıllarına iki güzel kadını imaj olarak da öne çıkarmanın iyi olacağı gelmişti. 1972’de Japonya’da düzenlenen bir müzik yarışmasına bu vaziyette gitmişlerdi.
İsveç müzik piyasanın önemli isimlerinden Stig Anderson onları iyi tanıyordu. Onları Eurovision’a önerdi. Ancak başarı üçüncü denemede gelecekti. Katıldıkları “Ring Ring” adlı parçayı bir plak haline getirmişler ve Stig’in önerisiyle isimlerini, dörtlünün baş harflerinden oluşan ABBA olarak değiştirdiler. Bu isimle 1974 yılında “Waterloo” ile tekrar Eurovision’u denediler ve kazanarak dünya çapında üne kavuştular.
O günlerde tüm şarkılarını İngilizce söyleyen topluluğun elemanlarının İngilizce bilmediği, şarkı sözlerini ezberleyip sahneye çıktıkları rivayet ediliyordu. Kadınlar şarkıları söylerken, erkeklerin esas vazifesi besteydi. 1973’te ilk albümle kolları sıvamış, çok hızlı yükselmiş 1981’de dağılmıştı. Nedeni ilginçti: Çiftler 1980 ve 1981 yılında boşanınca ABBA’da dağılmıştı. Yıllar sonra Sony’nin 2002 yılında önerdiği rekor paraya rağmen tekrar albüm yapmayı kabul etmemişlerdi. Gerçi çok sonra 2021 yılında “Voyage” adını taşıyan bir çalışmada bulunmuşlardı ya! Aralarda elemanlar başarısız solo çalışmalar yapmıştı.
Her ne kadar sololar başarılı olmasa da, kendilerinden sonraki kuşakların ABBA’yı tanıması için pek çok şey olmuştu. Örneğin Madonna, “Hung Up” şarkısına “Gimme Gimme”den alıntı yapabilmek için tüm telif gelirini gruba ödemişti. “Mamma Mia” müzikali de onları sonraki kuşaklara ziyadesiyle tanıtmaya yetmişti. Metal toplulukları efsane topluluğa tribute (saygı) albümü yapmışlardı gibi…
Müzik tarihindeki en orijinal buluşmalardan biriydi. Müzik dünyası asla bir ABBA daha göremeyecek.
Bitirirken gelen haber: ABBA’nın Eurovision zaferinin 50. yılı şerefine, James Rogan yönetmenliğinde bir belgesel çekilecekmiş.
