Sotheby’s London’ın geçtiğimiz günlerde düzenlediği The Photographers’ Gallery açık artırması fotoğrafçılığa adanmış ilk bağımsız fotoğraf galerisi olan The Photographers’ Gallery’nin 50 yıllık öyküsünü fotoğraf kareleriyle anlatıyor.
Fotoğraflar: Sotheby’s
Bundan 50 sene önce İngiltere’de bir sanat dalı olarak fotoğrafçılığın kıymeti henüz çok bilinmiyordu. Çekilen kareler bırakın sergilenmeyi, reklamlar aracılığıyla bile kullanılmıyordu; bu durumda müzayedelerde yer verilmesine değinmiyorum bile. Ne var ki 1971’de açılan bir fotoğraf galerisi suyun akışının yönünü değiştirmeye yetti. 14 Ocak 1971’de Sue Davies (1993-2020) tarafından açılan The Photographers’ Gallery, fotoğrafçılıkta serginin yerinin değişmesi ve gelişmesi için yeni bir alan sundu, dahası aynı sene içerisinde Sotheby’s İngiltere’de gerçekleştirilen ilk fotoğraf müzayedesini düzenledi. Böylece fotoğrafçılık alanında bir değişim için ilk adımlar atıldı; ilerleyen dönemlerde ortaya çıkacak bağımsız fotoğraf mekânları, sergileri ve çeşitli girişimler için de bir başlangıç oldu. Sue Davies’in deklanşöre basmasıyla fotoğraf kareleri albümlerden, kitaplardan ve gazetelerden çıkarak sergi duvarlarındaki yerini buldu.
Sue Davies o vakte kadar Londra’da çeşitli sergilerde küratör olarak çalışmış ve burada sanatçıların tablolarıyla geldiklerinde eserleriyle yer alabildiklerini, fakat fotoğraf karelerini sergileyecek alan bulamadıklarını görmüştü. Fotoğrafçılığın sektördeki hali Davies’te fotoğraflar için yeni bir alan yaratma isteği uyandırdı ve Davies yeni bir yola çıkmaya karar verdi. Bir galeri açmak için niyetlendiği bu vakitlerde aklında şu soru vardı: “Apaçık ihtiyaç duyulan bir şey henüz yoksa, onu neden siz yaratmayasınız?”
Davies, ilk adım olarak Great Newport Caddesi’nde küçük bir lokantayı sergi alanı için tuttu (bu mekânı tutabilmek için evini ipotek ettirip türlü gayretlerle etraftan borç almıştı). Galeri için ilk isim önerisi “The Photography Gallery”ydi, fakat Davies fotoğrafçıların evinde hissedebileceği bir isim istiyordu, bu sebepten şimdiki ismi “The Photographers’ Gallery”’de (Fotoğrafçıların Galerisi) karar kılındı. Galerinin açılışı “The Concerned Photographer” başlıklı sergiyle yapıldı: Fotoğrafçıların endişelerini anlatmak için bundan daha iyi bir başlık olabilir miydi? Artık açılışını yapan galeri, bundan sonraki sergilerinde de her zaman demokratik bir tavrı sürdürmeyi tercih etti; Mari Mahr, Jo Spence, Melanie Manchot, Shiriana Shahbazi, Helen Chadwick gibi yenilikçi kadın fotoğrafçılarının işlerini sergiledi. Yeri geldi, Perulu madenciler tarafından çekilen fotoğraflar asıldı galeri duvarlarına. Yapılan iş arttıkça galerinin bünyesine bir kitapçı, kafe, kütüphane ve uygun fiyatlarla satış yapılan bir baskı odası da eklendi.
1988’de kızını kanserden kaybettikten sonra galeriden ayrılmaya karar verene kadar Sue Davies, 1971-1991 yılları arasından yorulmak bilmeksizin yönetici olarak galeride çalıştı. Bu süreçte hem finansal hem de yaratıcılık açısından galerinin her adımında görev alarak fotoğrafçılar için âdeta bir ev inşa etti. Sue’nun fotoğrafa olan tutkusu yalnız bir sanat formu olarak değil, çevremizdeki dünyayı yansıtmanın ve ötesinde değiştirmenin de başarılı bir örneği olarak The Photographers’ Gallery’de vücut buldu. Sotheby’s London’da galerinin 50. yıldönümü için düzenlenen müzayededeki fotoğraflara bakarken ise Sue’nun yola çıkarken aklındaki sorusundan ilhamla doluyoruz: Apaçık bir şekilde ihtiyaç duyulan şey bugün elinizde yoksa, onu neden siz yaratmayasınız?
