Bir saatin ilham kaynağı neler olabilir? Saat meraklıları, bu sorunun yanıtının binlerce ihtimalden oluştuğunu bilir. O yüzden, Jaeger-LeCoultre’un yeni serisi Reverso Tribute Enamel “Shahnameh” için dünyanın en eski destanlarından Şehname‘den ilham bizi şaşırtmıyor.
Dünyanın en meşhur destanlarından Şehname’nin ve polo sporunun ortak kökleri olduğunu biliyor muydunuz? Pek çoğumuz, özellikle kültürel yakınlık sebebiyle, Şehname’nin çok eski bir İran destanı olduğunu bilir; ancak ilginçtir ki bugün daha çok bir İngiliz sporu olarak bilinen polo oyunu da Fars kültüründen gelen bir spor türü. İkonik koleksiyonu Reverso, polo sporundan doğan Jaeger-LeCoultre da koleksiyonun Fars kültürü köklerine atıfta bulunmak için Şehname‘den ilham aldığı yeni limitli serisi Reverso Tribute Enamel “Shahnameh”i saat meraklılarıyla buluşturuyor.
180 derece döndürülebilen, çift kadranla tasarlanan Reverso saatlerinin doğumu bundan neredeyse yüz yıl öncesine 1930’lu yılların başına uzanıyor. O yıllarda sömürge altındaki Hindistan’da İngiliz askerleri boş vakitlerini polo oynayarak geçirirlermiş. Bir İngiliz askerinin saati bu oyunlardan birinde kırılır, bunu gören İsviçreli iş insanı ve saat meraklısı César de Trey de polo oynarken zarar görmeyecek bir saat için Jaeger-LeCoultre’a gider. Böylece dayanıklı, kadranı 180 derece dönebilen ve ikinci bir yüzü olan Reverso doğar. Yıllar içinde ikonik bir saat tasarımı haline gelen Reverso modellerinin ikinci yüzünde dünyanın en meşhur sanat eserlerinin minyatürlerini gördük.
Yeni seri Reverso Tribute Enamel “Shahnameh” ise dünyanın en büyük edebi eserlerinden birini ele alıyor. Saatlerin kasa arkasına, 16. yüzyılda Şah Tahmasb’a ithafen hazırlanmış Şehname baskısındaki çizimlerin bir minyatürü işlenmiş.
“997-1010 yılları arasında Fars şair Firdevsi’nin kaleme aldığı Şehname, 60.000 beyitlik bir manzum destan. Eserde tarih öncesi vakitlerden başlanarak İran hükümdarları ve efsaneleri anlatılır. Destanın en görkemli baskılarından biri de Şah Tahmasb’a ithaf edilen ve içinde 258 çizim olan baskısı. Bu baskı 1568’de II. Selim’e sunulmuş ve yüzyıllar boyunca Topkapı Sarayı’nda kalmıştır. Şu an parçalanmış halde olan el yazması eserin yaprakları dünya çapında farklı müzelerde ve koleksiyonlarda sergileniyor.”
Minyatürlerin çiziminde guillochage, grand feu ve mine boyama gibi geleneksel zanaatlardan yararlanılmış. Her bir minyatürün elde edilmesi için üzerinde yaklaşık 100 saat kadar çalışmış. Reverso Tribute Enamel “Shahnameh” serisinde dört farklı model yer alıyor, her model serisi 10 adetle limitli. Resmedilen her bir minyatür çizimde Fars kültüründe kutsal bir hayvan olarak kabul edilen at figürlerini görüyoruz.
Modellerden birinde New York Metropolitan Müzesi’nde sergilenen, 1525-1530 yıllarında yapılan bir çizim ele alınmış. Bu eserde, Şehname’nin mitolojik figürlerinden Siyavuş ile Afrasyab’ın bir meydanda atları üzerinde karşılaşması resmedilir. Bir diğer model içinse şimdilerde Kanada’daki Ağa Han Müzesi’nde bulunan, destanda Feridun’un oğullarını sınamak için ejderha kılığına girdiği bölümü tasvir eden çizim işlenmiş.
Serinin üçüncü modelinde, destanın savaşçı karakterlerinden Sâm’ın, yeni doğan oğlu Zâl’i Elbruz Dağı’na terk ettiği kısmı anlatan tablo çizilmiş. Dağın zirvesinde yaşayan Simurg kuşu Zâl’i bilgelik ve şefkatle büyütür. Sâm ise yıllar sonra oğlunu geri almak için dağın tepesine doğru bir yolculuğa çıkar. Baba oğulun kavuştuğu bu sahne için kadranda yeşilin farklı tonları kullanılmış.
Ve son model içinse Zâl’in oğlu olan Rüstem’in bir macerasını anlatan, yine Ağa Han Müzesi’nde bulunan bir çizim ele alınmış. Eserde Rüstem, bir Şah’ın atlarını tehdit eden yabani bir eşeği öldürmek için yola çıkar. Orijinal eserdeki canlı bitki örtüsünü ve renk tonlarını vermek için kadranda da zengin yeşil tonlar kullanılmış.
Modellerin hepsi 18 ayar beyaz altın kasada sunuluyor. Mine kadranlar, farklı tonlardaki mavi ve yeşil renklerde tasarlanmış. Reverso Tribute Enamel “Shahnameh” saatlerine, elle kurmalı in-house mekanizma kalibre 822 hayat veriyor, güç rezervi ise 40 saat.
